Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

Οι τρες Ιεράρχες



Μιὰ λειτουργία στὴν Κωνσταντινούπολη.

Ἡ Θεία Λειτουργία εἶχε ἤδη προχωρήσει. Στὸ Ἐκκλησάκι τῆς Παναγίας στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ ἐφημέριος βγῆκε γιὰ νὰ ἀπευθύνει δυὸ λόγια στὸ ἐκκλησίασμα.
Μίλησε γιὰ τὸν Μέγα Βασίλειο. Ἦταν ἡ γιορτὴ τοῦ Μεγάλου Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας. 1η Ἰανουαρίου! Τὰ λόγια τοῦ ἱερέα καὶ οἱ γνώσεις του ἔκαναν τὸ ἀκροατήριο νὰ προσέχει κάθε του λέξη.
Εἶναι γεγονός, ὅτι ἡ πρώτη φροντίδα τοῦ αὐτοκράτορα Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ, ὅταν ἀνέβηκε στὸ θρόνο τοῦ Βυζαντίου τὸ 1081 μ.Χ. ἦταν νὰ ἱδρύσει μιὰ σχολὴ γιὰ νὰ μορφωθοῦν οἱ κληρικοί. Ἡ σχολὴ αὐτὴ ἱδρύθηκε καὶ πέτυχε. Πολλοὶ κληρικοὶ ὑπῆρξαν μαθητὲς τῆς Σχολῆς αὐτῆς. Νέο πνεῦμα τώρα ἔπνεε στὸν μορφωμένο κλῆρο τῆς Κωνσταντινούπολης.

Ἦταν φανερό, σήμερα ὅτι τὸ κήρυγμα τοῦ ἱερέα γιὰ τὸν Ἅγιο Βασίλειο, τὸν ἐπίσκοπο Καισαρείας, διαπνεόταν ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς σχολῆς τοῦ Ἀλεξίου Κομνηνοῦ.
Ὅταν ὁ ἐφημέριος ὁλοκλήρωσε, ὅσα εἶχε νὰ πεῖ, ἥσυχα καὶ ταπεινά, στράφηκε πρὸς τὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ συνέχισε τὴν Θεία Λειτουργία.

Μετὰ τὴν ἀπόλυση στὰ αὐτιὰ ὅσων ἦταν στὴν ἐκκλησία ἀντηχοῦσαν ἀκόμη τὰ λόγια τοῦ κηρύγματος. Ἐντυπωσιάστηκαν μὲ τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ τοῦ ἁγίου Βασιλείου. Θαύμασαν τὴν ἵδρυση τῆς Βασιλειάδας, τὰ γραπτὰ ἔργα του καὶ τὴν μεγάλη ἀγάπη του γιὰ τὴν παιδεία καὶ τὰ γράμματα.

 Συζήτηση στὸν νάρθηκα τῆς Ἐκκλησίας.

Μιὰ ὁμάδα ἐκκλησιαζομένων στάθηκε γιὰ λίγο στὸν νάρθηκα τῆς ἐκκλησίας γιὰ νὰ σχολιάσει.
Ὅσο ἡ ὥρα περνοῦσε ἡ συζήτηση γινόταν πιὸ ἔντονη.
- Ναί! -εἶπε κάποιος ἀπὸ αὐτοὺς- Τὸν Βασίλειο τὸν ἀποκαλοῦμε Μέγα καὶ εἶναι μέγας καὶ μοναδικός. Ἀγαποῦσε τὴν γνώση. Μελετοῦσε. Ἐξήγησε μὲ σαφήνεια τὴν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου ἀπὸ τὸν Θεό.
- Νὰ συμπληρώσω –παρενέβη ἕνας νεώτερος στὴν ἡλικία θεολόγος- ὅτι ὁ Βασίλειος ἦταν ἀσκητικώτατος: δὲν κοιμόταν πολύ, ἔτρωγε λίγο. Περιουσία δὲν εἶχε. Τὴν μοίρασε στοὺς φτωχούς. Τὴν ἀρετὴ του θαύμαζαν ἀκόμη κι οἱ ἀντίπαλοί του.
- Μὴν ξεχνᾶτε –πρόσθεσε ἄλλος- ὅτι στὴν ζωὴ του ἦταν αὐστηρὸς καὶ ἀπαιτητικός. Ξεπέρασε καὶ τὸν Χρυσόστομο! Κανένας δὲν εὕρισκε πάνω του κάτι κατώτερο!
Ὁ μεγαλύτερος στὴν ἡλικία εἶχε ἀντιρρήσεις γιὰ τὰ λεγόμενα. Πῆρε τὸν λόγο καὶ εἶπε μὲ σύνεση:
- Δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ὑποτιμοῦμε τὸν Ἅγιο Ἰωάννη. Ὅλος ὁ κόσμος τὸν ἀποκαλεῖ «Χρυσόστομο» γιὰ τὰ χρυσὰ λόγια, ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ ἱερὸ στόμα του! Δὲν μπορεῖ νὰ βρεθεῖ ἀνώτερος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου! Σπούδασε πολλὲς ἐπιστῆμες καὶ ἀπέκτησε γνώσεις πολλές. Ξεπέρασε καὶ τὸν Βασίλειο καὶ τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο μὲ τὰ ὡραῖα συγγράμματά του.Ἐξήγησε ὅλη τὴν Ἁγία Γραφή.
- Συμφωνῶ, συνέχισε ἕνας ἄλλος. Ταλαιπωρήθηκε πολὺ καὶ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς τῆς ἐκκλησίας. Ἐξορίστηκε, ἀπ΄ ὅσους ἔτρεμαν τὸ φλογερὸ κήρυγμά του! Πράγματι, ὁ Χρυσόστομος εἶναι ἀνώτερος τῶν δύο ἄλλων Πατέρων.
- Ἐπιτρέψτε μου νὰ μὴν συμφωνήσω! φώναξε κάποιος ἀπὸ τὴν παρέα. Δὲν θέλω νὰ ὑποτιμήσω τὸν Χρυσόστομο καὶ τὸν Βασίλειο, ἀλλὰ σπουδαιότερος εἶναι αὐτός, ὁ ὁποῖος δίκαια ὀνομάστηκε Θεολόγος τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός[2], ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως! Διατύπωνε τὰ κείμενα τῶν λόγων του μὲ τρόπο ἐπιστημονικὸ καὶ λόγιο. Ἔδινε λύσεις γιὰ δύσκολα θεολογικὰ προβλήματα. Γνώριζε ὅλη τὴν ἑλληνικὴ σοφία καὶ τὴ ρητορική. Μίλησε γιὰ τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος μὲ ἀκρίβεια. Αὐτὸς τοὺς ὑπερέβη ὅλους!
Ἡ συζήτηση, παιδιά, εἶχε ἤδη ἀνάψει!

 Διαμάχη γιὰ τοὺς Τρεῖς Ἁγίους στὸ Βυζάντιο.

Οἱ τρεῖς μεγάλοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ἐδῶ καὶ ἀρκετὸ καιρὸ ἦταν μόνιμο θέμα συζήτησης σὲ ὅλους σχεδὸν τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς κύκλους τοῦ Βυζαντίου.
Ἡ σχολὴ τῶν κληρικῶν, ποὺ ἵδρυσε ὁ Ἀλέξιος Κομνηνός εἶχε προσφέρει ἕνα μεγάλο καλό. Οἱ κληρικοί ἄρχισαν νὰ μελετοῦν. Διδάχθηκαν καὶ ἔμαθαν πολλὰ γιὰ τὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀναγνώρισαν τὴν ὑπεροχὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν σὲ σχέση μὲ ἄλλους Πατέρες. Καὶ ἄρχισαν νὰ μιλοῦν γι΄ αὐτοὺς στὸν κόσμο.
Ὁ καθένας τώρα ἀπὸ τὸν κλῆρο καὶ τὸ λαό τῆς Πόλεως προσπαθοῦσε νὰ ὑπερασπιστεῖ τὸν ἕνα πατέρα ἔναντι τῶν ἄλλων δύο κ.ο.κ. Ὅποιον, δηλαδή, πίστευε, ὅτι εἶναι πιὸ ἀνώτερος ἀπ΄ τοὺς ἄλλους.
Ποιὸς ἄραγε, ἦταν ὁ μεγαλύτερος καὶ σπουδαιότερος; Σὲ ποιὸν ἔπρεπε νὰ ἀπονείμουν τὶς περισσότερες τιμὲς καὶ νὰ τὸν ἑορτάζουν μὲ περισσότερη λαμπρότητα;
Ἡ διαμάχη ἄναψε!

Ἡ διαφωνία αὐτή, ἐξαπλώθηκε σὲ ὅλη τὴν Κωνσταντινούπολη, μὲ συνέπεια νὰ δημιουργοῦνται ταραχὲς μεταξὺ τῶν χριστιανῶν.
Οἱ κάτοικοι χωρίστηκαν σὲ τρεῖς παρατάξεις.
Τοὺς Ἰωαννῖτες, ποὺ ὑποστήριζαν τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο. Τοὺς Βασιλεῖτες, ποὺ ἐπαινοῦσαν περισσότερο τὸν Μέγα Βασίλειο. Καὶ τοὺς Γρηγορῖτες, ποὺ θεωροῦσαν πρῶτο τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Ναζιανζηνὸ καὶ Θεολόγο.

Ἡ Ἐκκλησία εἶχε ἔλθει σὲ ἀδιέξοδο.

Οἱ ἐνάρετοι χριστιανοὶ γονατιστοί, ὕψωσαν τὰ χέρια στὸν Θεό. Τὸν θερμοπαρακαλοῦσαν νὰ δώση ἀπάντηση.

 Ὁ ἐπίσκοπος Εὐχαΐτων Ἰωάννης.

Ἀκοῦστε, παιδιά, τὶ συνέβη:
Στὴν Κωνσταντινούπολη, εἶχε φθάσει ἕνας ἅγιος ἐπίσκοπος. Ὁ Ἐπίσκοπος Εὐχαΐτων Ἰωάννης ὁ Μαυρόπους.
Παραιτήθηκε ἀπὸ τὸν θρόνο του καὶ ἐπέστρεψε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ περάσει τὰ ὑπόλοιπα χρόνια τῆς ζωῆς του μὲ ἄσκηση καὶ προσευχή.
Ὅλοι ἀναγνώριζαν τὴν ἐνάρετη ζωὴ καὶ τὴν βαθειὰ του μόρφωση. Γνώριζε ὅλες τὶς ἐπιστῆμες τῆς ἐποχῆς του καὶ ἦταν καθηγητὴς τῆς Ρητορικῆς στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Πόλης. Ἄνθρωπος μορφωμένος και ἔμπειρος στὴν ἑλληνική παιδεία, μὲ ἀρκετὰ συγγράμματα.
Ἄκουγε γιὰ τὸν θόρυβο καὶ τὶς ταραχές, ποὺ ξέσπασαν τελευταῖα γιὰ τὸ ζήτημα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καὶ ἡ καρδιὰ του πονοῦσε πολὺ ἀπὸ τὴν θλίψη γιὰ τὸ κακό, ποὺ συνέβαινε στὴν Ἐκκλησία. Προσευχόταν θερμὰ στὸ Θεό καὶ ἀγρυπνοῦσε. Τὸν παρακαλοῦσε, μὲ πόνο ψυχῆς νὰ φανερώσει: «ποιὸς ἀπὸ τοὺς Τρεῖς ἦταν μεγαλύτερος;». Τοῦ ζητοῦσε νὰ ἐπέμβη γιὰ νὰ σταματήσουν οἱ διαμάχες καὶ νὰ ἔλθει εἰρήνη στὸν χριστιανικὸ κόσμο.
Ὁ Θεὸς ἄκουσε τὶς θερμὲς προσευχὲς τοῦ ἁγίου Ἱεράρχη!
Δὲν ἄργησε, λοιπόν, νὰ δώσει ἀπάντηση!

 Ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ.

Ἕνα βράδυ, τὴν ὥρα, ποὺ γονατιστός καὶ μὲ ὑψωμένα χέρια προσευχόταν ἔνοιωσε, ὅτι κάποιος ἦρθε γιὰ νὰ τὸν ἐπισκεφθεῖ. Σήκωσε τὸ βλέμμα του καὶ μέσα σὲ ἕνα ὑπερκόσμιο φῶς διέκρινε ἕναν Ἱεράρχη νὰ τὸν πλησιάζει! Ἦταν ἐκεῖνος, ποὺ ἀργότερα τὸν ὀνόμασε «οὐρανοφάντορα». Ὁ Μέγας Βασίλειος!
Ὕστερα ἀπὸ λίγο ἔφυγε ἀπὸ μπροστὰ του. Τώρα ἀκολούθησε ἕνας ἄλλος. Ἦταν ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ὁλοζώντανος! Δὲν χωροῦσε ἀμφιβολία, ὅτι ἦταν αὐτός!
Ὅταν ἔφυγε καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀκολούθησε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος.
Χαρὰ πλημμύρισε τὴν ψυχὴ τοῦ ταπεινοῦ ἐπισκόπου Εὐχαΐτων Ἰωάννη.
Οἱ Τρεῖς ἅγιοι φανερώθηκαν μπροστά του, ὁ καθένας ξεχωριστά. «Τὶ νὰ σήμαινε, ἄραγε αὐτὸ τὸ ὅραμα;» σκεπτόταν!
Κι ἐνῶ συλλογιζόταν αὐτά, εἶδε νὰ παρουσιάζονται μέσα σὲ οὐράνιο φῶς μπροστὰ του καὶ πάλι οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες μαζί.
Στράφηκαν πρὸς τὸ μέρος του καὶ μ΄ ἕνα στόμα τοῦ εἶπαν:
- Ἐμεῖς εἴμαστε ἕνα κοντὰ στὸ Θεό, ὅπως βλέπεις, καὶ καμμία ἀντίθεση καὶ διαμάχη δὲν ἔχουμε μεταξύ μας. Τὸν καιρὸ ποὺ ζούσαμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς δίδασκε τὶς διδασκαλίες, ποὺ σᾶς ἀφήσαμε γραμμένες μὲ σκοπὸ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
- Δὲν ὑπάρχει ἀνάμεσά μας πρῶτος καὶ δεύτερος. Ἐὰν τὸν ἕνα ἀπὸ ἐμᾶς ζητήσεις, ἀμέσως θὰ ἐμφανιστοῦν καὶ οἱ ἄλλοι δύο.
- Πές, λοιπόν, σὲ αὐτοὺς ποὺ μαλώνουν ἐξαιτίας μας, ὅτι ἐμεῖς ἀγαπᾶμε τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ὁμόνοια.
- Δῶσε ἐντολὴ νὰ μᾶς γιορτάζουν καὶ τοὺς Τρεῖς σὲ μία ἡμέρα. Κάθισε νὰ γράψεις τροπάρια καὶ ὕμνους γιὰ τὴν ἑορτὴ καὶ δῶσε τα στοὺς Χριστιανούς.
- Δὲν ξεχωρίζουμε ἐμεῖς μπροστὰ στὸ Θεό. Πάντοτε θὰ βοηθοῦμε νὰ σωθοῦν, ὅσοι τελοῦν τὴ κοινὴ μνήμη μας, ἀφοῦ οἱ πρεσβεῖες μᾶς ἔχουν παρρησία καὶ δύναμη στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ!
Μόλις ὁλοκλήρωσαν τὰ λόγια τους οἱ ἅγιοι, ἀνέβηκαν πρὸς τὸν οὐρανό. Κι ἐνῶ ἀνέβαιναν ἔλαμπαν ἀπὸ ἄπειρο φῶς καὶ συζητοῦσαν μεταξύ τους ἀποκαλώντας ὁ ἕνας τὸν ἄλλον μὲ τὸ ὄνομά του.
Ὁ Θεὸς μὲ τὴν φανέρωση αὐτὴ τῶν Τριῶν ἁγίων ἔδωσε τὴν ἀπάντηση στὶς προσευχὲς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Εὐχαΐτων. Ἐκεῖνος ὑπάκουσε καὶ ἔκανε ὅ,τι τοῦ εἶπαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες.
Ὁ κόσμος εἶχε ἐμπιστοσύνη στὴν προσωπικότητα τοῦ ἐπισκόπου Ἰωάννου. Ἦταν γνωστὸς γιὰ τὴν ἀρετή του καὶ ὁ λόγος του εἶχε δύναμη καὶ πειθώ. Ὁ λαὸς πλέον εἰρήνευε.
Ὁ ἅγιος παρατήρησε ὅτι καὶ οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες γιορτάζουν, ὁ καθένας ξεχωριστά, τὸ μῆνα Ἰανουάριο. Ὁ Μέγας Βασίλειος τὴν πρωτοχρονιά, ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στὶς 25 Ἰανουαρίου καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στὶς 27 Ἰανουαρίου. Ἔτσι καθιέρωσε, ὥστε καὶ οἱ Τρεῖς Ἅγιοι νὰ ἑορτάζονται μαζὶ στὸ τέλος τοῦ μῆνα, στὶς 30 Ἰανουαρίου.
Ἔφτιαξε μάλιστα καὶ τὴν Ἱερὴ Ἀκολουθία τῶν Τριῶν Ἁγίων, ὅπως ἀκριβῶς τοῦ εἶπαν στὸ ὅραμα.
Τὸ 1821 μ.Χ. μετὰ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση, ὁρίστηκε ἐπίσημα ἡ ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ὡς ἑορτὴ τῶν Ἑλληνικῶν καὶ Χριστιανικῶν Γραμμάτων. Ὀνομάστηκαν οἱ ἅγιοι «προστάτες τῆς παιδείας καὶ τῶν γραμμάτων», ἐπειδὴ διακρίθηκαν γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τοὺς ἀγῶνες τους γιὰ τὰ γράμματα, τὴν παιδεία καὶ τὴν μόρφωση.

Τοὺς ἁγίους τιμᾶ καὶ ἡ ἐκπαίδευση! Ἦταν καὶ εἶναι οἱ Ἅγιοι τῶν Γραμμάτων.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου